میوه های مفید و میوه های مضر در دوران بارداری
همیشه متخصصان و پزشکان تغذیه ما را به خوردن میوه جات تشویق کرده اند چرا که این مواد برای بدن ما سرشار از خاصیت های باورنکردنی هستند. اما گاهی اوقات این مواد غذایی پر خاصیت می توانند برای افراد باردار خطرناک باشند.
دوران بارداری یکی از حساس ترین مراحل زندگی زنان محسوب می شود. در این دوران از هر گوشه و کناری به خانم های باردار توصیه هایی می شود که چه بخورند و چه نخورند. دوستان و اعضای خانواده هم احساس مسئولیت می کنند و همیشه سفارش هایی دارند که چه میوه هایی را بخورید و کدام ها را نخورید. خود مادران باردار هم نگران این هستند که چه میوه هایی را در این دوران بخورند که برای خودشان و جنین مفید باشد، از چه میوه هایی پرهیز کنند و می خواهند بفهمند به چه میوه های خاصی حساسیت دارند. همه می پرسند مصرف این یا آن میوه چه تاثیری بر جنین دارد و هنگامی که ویار میوه دارند چگونه باید عمل کنند.تنوع و تعادل را حفظ کنید
یکی از مهم ترین وظایف خانم ها طی دوران بارداری حفظ سلامت خود و جنین شان، با داشتن تغذیه سالم در این دوران است. انتخاب های صحیح در تغذیه بارداری به بهبود رشد و تکامل جنین کمک می کند. تغذیه مادر در این دوران تاثیر مستقیمی بر شادابی و رشد فرزند دارد. آنچه در تغذیه خانم های باردار اهمیت دارد رعایت تنوع و تعادل در مصرف مواد غذایی است. در ماه های اول بارداری حالت تهوع و استفراغ برای شما مشکلاتی ایجاد می کند، سعی کنید رژیم متعادلی داشته باشید و ویتامین های مورد نیاز دوران بارداری را دریافت کنید.
روزانه ۵ تا ۷ نوبت میوه و سبزی تازه
مصرف میوه در دوران بارداری بسیار مهم است. همان طور که علم تغذیه علم تعادل است در مورد میوه ها نمی توان گفت کدام میوه برتری خاصی نسبت به دیگری دارد. توصیه می شود خانم باردار به صورت متنوع از تمام میوه های فصل استفاده کند و در طول روز ۵ تا ۷ نوبت میوه و سبزی های تازه و صیفی جات به صورت متنوع مصرف کند. در فصل تابستان میوه های مختلفی وجود دارد مانند هلو، شلیل، زردآلو، گوجه سبز، توت فرنگی و…. می توان از این میوه ها به طور متعادل در میان وعده های مختلف استفاده کنید. همانطور که گفته شد میوه ها نسبت به هم بهتر یا بد تر نیستند و باید به میزان لازم از تمام میوه های فصل و سبزی ها استفاده کرد.
اگر میوه ای را قبلا نخورده اید، دقت کنید
با خوردن میوه ای خاص ممکن است برای فرد باردار حساسیت ایجاد شود. واکنش حساسیت موضوعی است که با توجه به تجربه هر فرد مشخص می شود. اگر فردی علائم حساسیت دارد باید نسبت به خوردن میوه ملاحظات خاصی را درنظر بگیرد. میوه هایی مانند کیوی و توت فرنگی ممکن است ایجاد حساسیت کنند. خانم باردار اگر این میوه ها را برای اولین بار مصرف کند، ممکن است باعث بروز نشانه های آلرژی شود. اگر فرد باردار با مصرف میوه ای متوجه شد که حساسیت دارد باید مصرف آن میوه را کاهش دهد. معمولا حساسیت میوه در زمانی که تغذیه کمکی برای شیر دادن به نوزاد مصرف می شود، به وجود می آید و در این دوران اگر میوه ای برای اولین بار مصرف شود ممکن است حساسیت ایجاد کند
ویتامین C فراموش نشود
ویتامین C بیشتر در سبزی های برگ سبز مثل کلم بروکلی و میوه های تازه مثل کیوی، انواع توت، گوجه فرنگی، هندوانه، طالبی، توت فرنگی و در مرکبات پرتقال، گریپ فروت، انواع لیمو و نارنگی موجود است. بنابراین به خانم های باردار توصیه می شود در طول بارداری حتما در روز از میوه هایی که حاوی ویتامین C هستند، بخورند. استفاده از آن ها باید به صورت متناوب طی روز باشد تا کمبود این ویتامین ها در آینده برای جنین مشکل ایجاد نکند.
اگر ویار دارید…
در ۳ ماهه اول بارداری خانم های باردار با ویار مواجه هستند و معمولا تمایل خاصی به خوردن میوه دارند. این مشکلی است که به دلیل متابولیسم بدن و تغییراتی که در فرد باردار به وجود می آید، ممکن است اتفاق بیفتد. ممکن است خانم باردار میوه خاصی را بیش ار حد طبیعی مصرف کند و این مصرف بیش از حد مشکلاتی در دستگاه گوارش و سیستم متابولیک او به وجود آورد. توصیه ما به خانم های باردار این است که از خوردن یک میوه خاص به شکل زیاد خودداری کنند و همانطور که گفتیم از تمام میوه ها ۵ تا ۷ نوبت طی روز در تمام وعده های صبحانه، ناهار، شام مصرف کنند. اگر به این توصیه ها عمل کنند مشکل خاصی برای آن ها به وجود نمی آید.
نکات مهم مراقبتهای بعد از زایمان از خانم ها
- مجموعه: بارداری و زایمان
مراقبت بعد از زایمان و نکات مهم مراقبتهای بعد از زایمان:بسیاری از خانم ها پس از زایمان به فکر سلامتی بدن خود نیستند؛ در حالی که مراقبت و مواظبت های پس از زایمان برای هر خانمی به مراتب بیشتر از مراقبت های قبل از زایمان است
هر گاه بعد از فارغ شدن از حاملگی خود را رها کنید و تصور کنید که دیگر وظیفه ای در جهت حفظ سلامتی خود ندارید اشتباه کرده اید.برای دانستن نکات مهم مراقبت بعد از زایمان با ما همراه شوید:
تا 40 روز هر روز یک وعده و ترجیحا در صبحانه از خوراک کله پاچه استفاده نمایید.
سعی کنید از جگر وکباب سیخی در وعده های روزانه استفاده نمایید .
از جوانه گندم داخل سوپ یا سالاد بی بهره نمانید.
مصرف رازیانه خشک همراه با دوغ یا ماست بسیار مطبوع و مفید است.
از سالاد کاهو فراوان استفاده کنید
آلو و انجیر که داخل آب خیس شده میل کنید .
تره و شنبلیله به صورت سبزی خوردن یا کوکو .
هفت تا هشت لیوان شیر روزانه بسیاری از کاستی های بدن را جبران میکند.
روزی سه مرتبه درجه حرارت گذاشته شود ، اگر از 5/37 بیشتر و سینه ها سفت نبود با پزشک خود تماس بگیرید و اگر سینه ها سفت بود ، از قسمت بالا به طرف سینه دوشیده ، از کمپرس حوله و آب گرم استفاده کنید.
روزی دو مرتبه درلگن پر از آب که روی اجاق به مدت 15 دقیقه جوشیده و گرم شده همراه با یک قاشق سوپ خوری نمک بنشینید سپس گازی را که از داروخانه تهیه کرده را کمی بتادین زده و به بخیه های خود بزنید و گاز را دور انداخته و یک گاز روی پوشک گذاشته واستفاده کنید .
دوش ایستاده گرفته و سپس از شکم بند پس از زایمان استفاده کنید ، بعلاوه ورزش های بعد از زایمان
در صورت زرد شدن نوزاد ، شیر مادر را قطع کرده و قند آب فروان داده شود و به پزشک کودکان مراجعه کنید .
روی ناف بچه را یک گاز استریل آغشته به بتادین گذاشته و یک گاز تمیز روی آن گذاشته و از سرجی فیکس برای ثابت ماندن آن استفاده کنید .
بعد از یک هفته و بعد از 40 روز به پزشک زنان مراجعه کنید .
تا دو هفته از توالت فرنگی ویا وسیله ای که توالت معمولی را به فرنگی تبدیل کند استفاده شود
در این دوره رعایت یک برنامه غذایی مناسب و متعادل برای ترمیم و تکامل بافت های مادر که عهده دار تغذیه و رشد جنین است بسیار مهم می باشد.
هفته 4 تا 8
من اینجا هستم، به من نگاه کنید. اسم من رویان است. گرچه هنوز به اندازه سر سنجاق هم نیستم ولی همه توانایی هایم را از جفت می گیرم و برای اینکه تکامل پیدا کنم به شدت تلاش می کنم.
تازه کار من شروع شده است و به کمک مواد مغذی که از طریق جفت دریافت می کنم باید چشم ها، . . . اووه!…..چقدر کار دارم.
هفته 8 تا 12
حالا نام من جنین است. وزنم 15 گرم و قدم 6 سانتی متر است. دست ها و انگشتانم دارند شکل می گیرند و اندام های داخلی ام مثل کبد، کلیه ها و ریه ها یم مشخص شده اند و قلبم به طپش درآمده است.
هفته 12 تا 16
مامان، کلسیم، کلسیم را به من برسان، خواهش می کنم بیشتر شیریا ماست بخور چون دندانهایم دارند شکل می گیرند. من خیلی رشد کرده ام حالا 17 سانتیمتر طول دارم و وزنم 28 گرم شده است ولی هنوز خیلی کوچکم آنقدر که فقط در کف دست شما جای می گیرم.
سر، بازوها و پنجه هایم دارند شکل می گیرند و خیلی آرام می توانم حرکت کنم.
سه ماهه دوم
هفته 16 تا 20
حالا وزنم 105 گرم شده و 25 سانتیمتر طول دارم. بزودی حرکات و جنبش های مرا حس خواهی کرد. عظلات قلبم به خوبی دستگاه گوارشم در حال تکامل است.کلیه هایم در جای خود قرار گرفته اند و چند چین روی پوستم ظاهر شده است.
هفته 20 تا 24
پاهایم بلندتر شده است کم کم حرکات مرا حس خواهی کرد. آخر من ورزش کردن را دوست دارم. وزنم به 640 گرم رسیده و قدم 25 سانتیمتر است. دست هایم تکیه گاه منند. استخوان ها و دندان هایم را ساخته ام. مغزم هنوز در حال تکامل است. من به شیر بیشتری نیاز دارم.
هفته 24 تا 28
نگاه کن مادر، من در یک مرحله بحرانی از تکامل مغزم هستم، هر چیز را که بخوری منهم دریافت می کنم هنوز هم دارم رشد می کنم وزنم 910 گرم شده.
سه ماهه سوم
اندازه جنین دوبرابر شده، مواد غذایی با کیفیت خوب و به مقدار کافی همان قدر که در وزن گرفتن او موثر هستند برای تکامل فیزیکی و مغز او نیز ضروری اند. به علاوه، یک رژیم متعادل، ذخیره های بدن مادر را نیز حفظ می کند. در این زمان جنین، آهن مورد نیاز برای مصرف ماه های بعد از تولدش را در کبد ذخیره می کند.
هفته 28 تا 32
دارم چربی ذخیره می کنم تا مرا بعد از تولد در برابر سرما محافظت کند. الان 5/1 کیلوگرم وزن دارم. چشم ها و ریه هایم تکامل یافته اند و ناخن های انگشتانم دارند خودشان را نشان میدهند.من حالا می توانم به طرف پایین بچرخم.
هفته 32 تا 36
وزنم به سرعت دارد زیاد می شود حالا 3/2 کیلوگرم وزن دارم. مواد غذایی انرژی زا مثل نان، برنج و روغن که می خوری من بهتر وزن می گیرم.
میوه ها هم سرشار از ویتامین هستند و وقتی می خوری من بهتر رشد می کنم و مقاوم تر می شوم. استخوان انگشت ها و پنجه هایم محکم تر شده اند در حالی که دندان هایم هنوزبه تکامل خود ادامه می دهند. هنوز هم احتیاج دارم که روزی 4 لیوان شیر بخوری ضمنا مشغول ذخیره کردن آهن در کبدم هستم.این کار مرا از کم خونی نجات می دهد.این کار مرا با خوردن گوشت و یا جانشین های آن، قرص آهن، سبزی های سبز و نان سبوس دار تامین کن. من حالا مزه ها را هم تشخیص می دهم رفلکس هم دارم و رفتارهایم نیز مشخص شده است.
هفته 36 تا 40
روز بزرگی در پیش است. بنابر این باید غذای بیشتری به من برسد. همه اعضاء بدنم، ریه ها، اعضاء جنسی و به خصوص مغزم تقریبا کامل شده اند.
دارم خودم را زیبا می کنم. چین ها و قرمزی پوستم کمتر شده اند. هنوز هم دارم وزن می گیرم تا به کلی چین های پوستم را از بین ببرم بنابراین غذاهای انرژی زا، آهن دار و میوه، یادت نرود. وزن من موقع تولد حدود 7/2 تا 5/3 کیلوگرم خواهد بود.
مادر جان، مراقب باش، من به زودی خواهم آمد.
خيلي از پدر و مادرها از زماني كه متوجه ميشوند كودكي در راه است مدام ميخواهند بدانند كه بچه شان چه شكلي است و الان در چه وضعيتي قرار دارد...
اين پدر و مادرها را ديدهايد كه زمان حاملگي عكسی سياه و سفيد از سونوگرافي دستشان گرفتهاند و دائم ميخواهند يك لوبياي چشم بلبلي را به جاي عكس بچهشان به شما قالب كنند؟ بعد شما هم هرچه زور ميزنيد وسط آن همه موجها و سايههاي سياه و سفيد كه شبيه فال قهوه است نميتوانيد بچه آنها را پيدا كنيد و فقط الكي سر تكان ميدهيد؟ اينها تقصيري ندارندها؛ همهاش از علاقه زياد است. خيلي از پدر و مادرها از زماني كه متوجه ميشوند كودكي در راه است مدام ميخواهند بدانند كه بچه شان چه شكلي است و الان در چه وضعيتي قرار دارد. اينها همان والديني هستند كه بعد كودكشان به دنيا آمد، بزرگ شد و دانشگاه شهرستان ديگري قبول شد، هر روز زنگ ميزنند و ميپرسند: «امروز ناهار چي خوردي؟» مطلبي كه در ادامه ميخوانيد تقديم به همين پدر و مادرهاست.
- 30 روز بعد از بسته شدن نطفه و زماني كه جنين از حالت يك گلوله كوچك سلولي خارج شده، ساختار اوليه اندامها و ارگانهاي حياتي در حال شكلگيرياند. جنين در اين زمان شبيه يك لوبياست.
- كمتر از يك سانتي متر طول دارد.
- جوانههاي اوليه قلب، سيستم گوارش، ستون فقرات و نخاع، همچنين مغز در حال شكلگيري از يك لوله اوليه از سلولهاي حياتي هستند كه در مركز جنين در حال تقسيم و تمايزند.
- جفت در حال شكلگيري و رشد است.
- اين توده سلولي الان 10 هزار برابر زماني است كه تازه نطفه تشكيل شده و نخستين سلول انسان شكل گرفته بود.
- در اين ماه، سلولهايي كه بعدا قرار است چشم را تشكيل بدهند بهصورت دايرهاي در جلوي لوله عصبي قرار ميگيرند. جوانههاي اوليه دهان و زبان هم سلولهاي اوليه خود را بهدست ميآورند.
خيلي از پدر و مادرها مدام ميخواهند بدانند كه بچه شان چه شكلي است. اينها همان والديني هستند كه بعد كودكشان به دنيا آمد، بزرگ شد و دانشگاه شهرستان ديگري قبول شد، هر روز زنگ ميزنند و ميپرسند: «امروز ناهار چي خوردي؟»
- در پايان هفته هشتم، جنين شما بين 5/2 تا 3 سانت طول دارد.
- قلب جنين كه هنوز شبيه 2 لوله در هم پيچيده است شروع به فعاليت كرده است.
- چشمها، بيني، زبان، گوشها و جوانههاي اوليه دنداني در حال شكلگيري هستند.
- در نوزدان پسر، آلت جنسي در حال شكلگيري است.
- جنين ميتواند حركت كند اما مادر هنوز متوجه حركت نميشود.
- جوانههاي پستان در هفته هفتم روي سينه بهوجود ميآيند.
- اولين امواج مغزي در اين زمان شكل ميگيرند. مغز براي نخستين بار با بعضي عضلات و اندامها متصل ميشود و ميتواند به آنها پيام دهد.
- بيضهها و تخمدانها در اين زمان قابل تشخيص هستند.
- در پايان هفته هشتم تكامل زبان كامل ميشود و شكل نهايي خود را ميگيرد.
- در پايان هفته 12، وزن آن حدود27 گرم است و در نهايت 6 تا 7. 5 سانتي متر طول دارد.
- در اين ماه، شكل ظاهري جنين از آن حالت لوبيايي شكل خارج شده و تا حدودي فرم طبيعي بدن انسان گرفته است.
- لالههاي گوش شكل گرفتهاند و ناخنها هم در انگشتان بهوجود آمدهاند.
- دستها، پاها و انگشتان آنها كاملا شكل خود را پيدا كردهاند.
- اغلب بافتها و اعضاي داخلي بدن جنين تشكيل شدهاند حتي جوانههاي چشايي روي زبان شكل گرفتهاند.
- در پايان هفته دهم ميتوان به وسيله سونوگرافي داپلر، ضربان قلب جنين را ثبت كرد.
- تكامل مغز به مرحله نهايي خود رسيده است. در اين زمان به سرعت مغز رشد ميكند و حجم آن چند برابر ميشود. رفلكسهاي جنين خود را نشان ميدهند.
- عضلات گونه كه بعدا وظيفه مكيدن را بهعهده دارند شكل ميگيرند. جوانههاي دنداني همچنان در حال زياد شدن هستند و غدد بزاقي تكامل پيدا كرده شروع به ترشح بزاق ميكنند.
- تارهاي صوتي بهوجود ميآيند.
- در هفته 16 عمر جنين، وزن آن حدود 200 گرم و طول آن تقريبا 18 سانتي متر است.
- رفلكسهاي جنين درحال شكلگيري است و ممكن است در اين ماه جنين قادر باشد شستش را بمكد.
- غدد عرق در حال شكلگيري در پوست هستند.
- انگشتان شكل نهايي خود را پيدا ميكنند.
- جنسيت جنين اكنون كاملا قابل تشخيص است.
- پوست روشن و صورتي و شفاف است و تمام سطح آن با موهاي جنيني پوشيده شده است.
- در اين مرحله اگرچه جنين كاملا بهصورت يك انسان كامل درآمده است اما نميتواند خارج از رحم مادر زنده بماند.
- از اين مرحله به بعد جنين فقط رشد ميكند. تكامل تقريبا تمام شده است.
- جنين بين 20 تا 25 سانتي متر طول دارد و در پايان اين ماه وزن آن به 450 گرم ميرسد.
- موهاي سر شروع به رشد كردن و ظاهر شدن روي سر ميكنند.
- ارگانهاي داخلي بدن در حال رشد كردن و بالغ شدن هستند.
- ابروها، پلكها و مژهها بهوجود ميآيند.
- مادر در اين ماه براي نخستين بار متوجه حركات جنين ميشود.
- جنين در هفته 18 ديگر ميتواند بخوابد و بيدار شود و حتي حالت دلخواهش را براي خواب انتخاب كند.
- تخمكهاي رحم جنين دختر در اين ماه بهوجود ميآيند و اينها همه تخمكهايي است كه يك زن ميتواند در تمام زندگياش داشته باشد.
- جنين در اين سن بين 27 تا 35 سانتي متر طول دارد و وزن آن نهايتا به حدود 900 گرم ميرسد.
- پلكها از هم جدا ميشوند و جنين براي مدت كوتاهي چشمانش را باز ميكند و دوباره ميبندد.
- سطح پوست جنين از مادهاي به نام ورنيكس پوشيده شده است كه نقش محافظتي دارد.
- جنين در اين سن قادر به سكسكه كردن است و گاهي سكسكه ميكند.
- فعاليتهاي مغز تكامل بيشتري مييابد. دهان و لبها حساستر ميشوند و امواج مربوط به فعاليت بخش بينايي جنين را هم در اين ماه ميتوان ثبت كرد.
- وزن جنين در اين ماه حدود يك و نيم كيلو گرم و طول آن بين 35 تا 40 سانتي متر است.
- رشد جوانههاي چشايي زبان كامل شده است.
- لايههاي چربي زير پوست در حال شكل گيرياند.
- بعضي از ارگانهاي داخلي همچنان مسير بلوغ را طي ميكنند.
- پوست جنين هنوز در اين ماه چروك خورده و قرمز است.
- امواج مغزي جنين ديگر كاملا شبيه امواج مغزي يك نوزاد است.
- اگر در اين مرحله نوزاد به دنيا بيايد نارس تلقي ميشود و احتياج به مراقبتهاي ويژه دارد.
- در پايان ماه هشتم، وزن جنين در نهايت به 5/2 كيلوگرم و طول آن به 45 سانتي متر ميرسد.
- رشد كلي در اين ماه سريعتر انجام ميشود.
- مغز در ماه هشتم رشد بسيار زيادي دارد.
- در داخل بدن جنين همه اعضا داخلي به غير از ريه كاملا رشد كردهاند.
- حركات بچه يا همان لگد زدنها آنقدر قوي شده است كه ميتوان آنرا از روي پوست شكم مادر هم ديد.
- كليههاي كاملا رشد كرده و بالغ شدهاند.
- چروكهاي پوست كمتر شده است.
- ناخنها رشد ميكنند و از نوك انگشتان بلندتر ميشوند.
- عنبيه در اوايل اين ماه رنگ ميگيرد و رفلكس چشم نسبت به نور ايجاد ميشود.
- وزن بچه در پايان ماه نهم حاملگي بهطور طبيعي بين 2600 تا 3500 گرم است و يك جنين 9 ماهه بايد حدود 50 سانتي متر طول داشته باشد.
- ريهها در اين ماه بالغ ميشوند
- جنين در اين ماه ديگر كاملا رشد كرده است و ميتواند خارج از رحم مادر هم زنده بماند.
- پوست بهتدريج صورتي و صاف ميشود.
- فعاليت بچه در اين ماه كمتر ميشود.
- جنين در رحم شروع به چرخش ميكند و پايينتر ميآيدتا وضعيت مناسب براي زايمان پيدا كند.
- در اين سن جنين به سمت نور حركت ميكند و به نور واكنش نشان ميدهد.
پرسشهای متداول در مورد یائسگی
سگی (menopause) چیست؟
یائسگی برههای طبیعی از زندگی زنان است که درآن قاعدگی متوقف میشود. معمولاً وقوع یائسگی هنگامی تأیید میگردد که یک زن 12ماه متوالی پریود نشده باشد (البته معمولاً یکسری آزمایشهای تکمیلی نیز جهت تایید انجام میشوند).
پرسشهای متداول در مورد یائسگی
یائسگی (menopause) چیست؟
یائسگی برههای طبیعی از زندگی زنان است که درآن قاعدگی متوقف میشود. معمولاً وقوع یائسگی هنگامی تأیید میگردد که یک زن 12ماه متوالی پریود نشده باشد (البته معمولاً یکسری آزمایشهای تکمیلی نیز جهت تایید انجام میشوند). متوسط سن یائسگی (درآمریکا) 51سالگی میباشد؛ امّا ممکن است این امر در فاصله سنی40 تا 55سالگی نیز اتفاق افتد. درواقع با یائسگی زن قدرت باروری خود را از دست می دهد.
دوران نزدیکی به یائسگی چیست؟
سالهای آخری که منتهی به یائسگی میشوند را دوران نزدیک به یائسگی مینامند. با نزدیکشدن به یائسگی تخمدانها استروژن کمتری تولید میکننداز این رو، یکیاز ابتدایی و شایعترین علائم نزدیکشدن به یائسگی تغییر در نظم پریودهاست. (دراین دوران ممکن است بارها پریود متوقف و دوباره شروع شود).
در برههای از زمان تخمدانها تولید کافی استروژن را متوقف میکنند، این همان موقعی است که پریود قطع میشود. بااینحال تایکسال بعدازپایان آخرین پریود، شانس باردارشدن کاملا صفر نخواهد بود.
علاوه بر سن، چه عوامل دیگری یائسگی را تسریع میکنند؟
درصورتیکه تخمدانها با جراحی برداشته شوند نیز یائسگی رخ خواهد داد. دراین مورد ممکن است علائم یائسگی حتی بسیار شدیدتر ظاهر شوند زیرا هورمونها یکباره دچار افت میشوند. برداشتن رحم (هیسترکتومی) نیز باعث قطع پریود میشود ولی یائسگی را بهدنبال ندارد(مگرآنکه تخمدانها نیز برداشته شده باشند.)
شایعترین علامت یائسگی چیست؟
شایعترین علامت یائسگی گُرگرفتگی است. حدوداً 75% زنان به این علامت دچار میشوند. گُرگرفتگی حالتی است که بالاتنه و صورت نگهان داغ شده و ممکن است با قرمزی پوست وتعریق فراوان همراه باشد. هر حمله گُرگرفتگی چندثانیه تا چنددقیقه (یابیشتر) طول میکشد.
شاید بهخاطر گُرگرفتگی نتوانید خوب بخوابید و چندینبار از خواب بیدار شوید. کمبودخواب بزرگترین مشکلی است که در زمان نزدیکشدن به یائسگی با آن مواجه خواهید شد. ممکن است این حالت بر خلقوخو، سلامتی و تواناییتان در انجام امور روزانه تأثیر نامطلوبی داشته باشد.
در دوران یائسگی ، واژن و دستگاه ادراری دستخوش چه تغییراتی میشوند؟
فقدان استروژن باعث ایجاد تغییراتی در واژن میشود: آستر واژن نازک و خشکشده و این حالت میتواند موجب ایجاد درد در موقع آمیزش گردد. همچنین ممکن است واژن نسبت به کسب عفونت مستعد گردد که دراینصورت با سوزش و خارش همراه خواهد بود.
دستگاه ادراری نیز با افزایش سن تغییراتی پیدا میکند: پیشابراه (مجرایی که ادرار را از مثانه به بیرون میآورد) ممکن است خشک، متورم یا تحریکپذیر شود. بعضی زنان نیاز پیدا میکنند که بیشتر از سابق به دستشویی بروند. احتمال عفونت مثانه بعداز یائسگی افزایش مییابد.
تأثیر یائسگی براستخوانها چیست؟
در یائسگی سرعت تجزیه استخوانها افزایش مییابد. استتوپورز(پوکیاستخوان) که ناشی ازاین تجزیه استخوانی است، با خطر بروز شکستگیهایی در زنان مسن همراه است. استخوانهای کفل، مچ و ستون فقرات بیشترازبقیه استخوانها تحتتأثیر یائسگی قرارمیگیرند.
تأثیر کاهش استروژن بر ریسک حملات قلبی و سکته چیست؟
قبلاز یائسگی استروژن تولیدشده توسط تخمدانها، از زنان در برابر حملات قلبی و سکته محافظت میکند. اما بعد از یائسگی، با کاهش استروژن قدری ازاین محافظت ازبین میرود ازاین رو، شانس حملاتقلبی و سکته افزایش مییابد.
چهچیز باعث تغییرات احساسی در دوران یائسگی میشود؟
تغییر میزان هورمونها ممکن است باعث شود تا احساس عصبانیت، تحریکپذیری و یا خستگی شدید پیدا کنید. البته این علائم ممکن است در ارتباط با سایر نشانههای یائسگی مانند کسر خواب نیز باشند.
تأثیر یائسگی بر زندگی جنسی فرد چیست؟
بعضی از زنان در نزدیکی یائسگی و بعدازآن میل جنسیشان کاهش مییابد. کاهش هورمونها ممکن است باعث کاهش میل جنسی شود. بهعلاوه یائسگی بر توانایی زن در رسیدن به اوج لذت جنسی (ارگاسم) نیز تأثیر گذاشته و یا زمان رسیدن به آن را طولانیتر میکند.
آیا برای کاهش علائم یائسگی داروهایی وجود دارند؟
بله- هورمون درمانی میتواند به کاهش علائم یائسگی کمک کند. دربعضی موارد، هورمون درمانی قبل از یائسگی شروع میشود. درصورت مصرف قرصهای ضدبارداری، با شروع هورمون درمانی باید مصرف آنها را قطع کنید.
در مورد زنانی که رحمشان برداشته نشده، معمولاً استروژن همراه با پروژستین داده میشود. این امر به کاهش ریسک سرطان آستررحم که درصورت مصرف استروژن تنها رخ میدهد، کمک میکند.
فواید هورمون درمانی چیست؟
استروژن برای درمان علامت اصلی یائسگی یعنی گُرگرفتگی بهکارمیرود. همچنین خشکی واژن را کم کرده میتواند به کاهش بعضی تغییراتی که موجب بروز مشکلات دستگاه ادراری میشوند، نیز کمک کند. استروژن به کاهش ریسک سرطان روده بزرگ (کولون) نیز کمک مینماید.
خطرات هورمون درمانی چیست؟
همانند هر داروی دیگری، مصرف هورمونها نیز خالی از خطر نیست.در زنانی که رحم دارند، استفاده از استروژن تنها ریسک سرطان آندومتر را افزایش میدهد. زیرا استروژن موجب رشد آستررحم میشود. استفاده از قرصهای صرفاً دارای پروژستین همراه با استروژن به کاهش ریسک مشکلات ادراری کمک خواهد کرد.منتها عیب استفاده از پروژستین آن است که ظاهراً موجب افزیش ریسک سرطان پستان میشود. همچنین زنان یائسه ممکن است با مصرف آن مجدداً دچار خونریزی شوند (هرچنداین حالت فقط مدت کوتاهی رخ خواهد داد).
چه داروهای دیگری برای یائسهها موجودند؟
چنانچه زنی از هورمون درمانی استفاده نکند، گزینههای دیگری برای جلوگیری از تجزیه استخوانها وجود دارند مثل biphoshonate ها و یا تنظیمکنندههای انتخابی گیرنده استروژن (SERMS). دارویی بهنام Calcitonin نیز تجزیه استخوانی را آهسته میکند (که ممکن است بهصورت تزریقی یا بهشکل اسپری بینی تجویز شود). بیفسفوناتها برای افزایش تراکم استخوان و کاهش ریسک شکستگی داده میشوند- هورمون پاراتیرویید نیز بدینمنظور بهکارمیرود.
یائسگی زودهنگام چیست؟
وقتی یائسگی قبلاز40سالگی رخ دهد، یائسگی زودهنگام نامیده میشود. اقداماتی که باعث یائسگی زودهنگام میشوند عبارتنداز: شیمیدرمانی یا اشعهدرمانی در ناحیه لگن (که به تخمدانها آسیب میرسانند) و برداشتن تخمدانها.
گاهی یائسگی خودبهخود رخ میدهد و بعضی علل احتمالی آن عبارتنداز: وجود نقایص کروموزومی (مانند سندرم ترنر)، استعداد ژنتیکی (زنانی که سابقه یائسگی زودهنگام در خانوادهشان وجود دارد، بیشتر احتمال دارد که زود یائسه شوند) و بیماریهای خودایمنی (مثل بیماری تیرویید ، آرتریت روماتویید و لوپوس)
چگونه دریابید که دچار یائسگی زودهنگام شدهاید؟
دکتر با تهیه شرححال (نظیر سوال در مورد وجود علائم یائسگی) و درخواست یکسری آزمایش (مثل تعیین FSH و HCG خون) این حالت را تشخیص میدهد.
برای بهبود سلامتی در دوران یائسگی چه توصیههایی وجود دارد؟
- خوب و متعادل غذا بخورید. فراموش نکنید افراد مسنتر به کالری کمتری نیاز دارند ولی باید از مواد مغذی متنوع استفاده کنند.
زنان بالای 50سال روزانه به 4/2میکروگرم ویتامین B12 و 5/1میلیگرم B6 نیاز دارند.
بعداز یائسگی نیاز به کلسیم جهت حفظ سلامتی استخوانها بیشتر میشود. زنان 51ساله و مسنتر باید روزانه 1200میلیگرم کلسیم مصرف نمایند. ویتامین D نیز برای سلامتی استخوانها ضروری است. زنان 51 تا 70 ساله باید روزانه IU 600 ویتامین D دریافت کنند. زنان 71سال به بالا روزانه به IU800 ویتامین D نیاز دارند.
زنانی که بعداز یائسگی بهخاطر مصرف هورمون تراپی هنوز دچار خونریزی واژینال هستند، شاید به مصرف آهن نیز نیاز پیدا کنند.
- از ورزش و فعالیت غافل نشوید. ورزش به سلامتی استخوانها، قلب و بهبود خلقوخو کمک میکند. از پزشک در مورد ورزشهای مناسب سؤال کنید.
- استعمال سیگار را قطع کنید.
- مشکلات زنانگی را جدّی بگیرید (مثل لکهبینی، بیاختیاری ادرار) و حتماً به پزشک مراجعه کنید.
تغییرات مادر و جنین در سه ماه دوم حاملگی
با ورود به سه ماهۀ دوم بارداری ، حاملگی خانمها مشخص تر می شود چون جنین رشد کرده و شکم برجسته می شود . در این مرحله احتمالاً بدن زنان به افزایش سطح هورمونها عادت کرده ، بنابراین دوباره انرژی قبلی خودشان را پیدا می کنید ، تهوع و استفراغها از بین می روند و همچنین با وجودی که پستانها باز هم بزرگ می شوند ولی دیگر حساس نیستند .
از آنجایی که از این زمان دندانهای شیری و دائمی جنین شروع به ساخته شدن و کلسیفیه شدن ( جمع شدن کلسیم در آنها و سفت شدن آنها ) می کنند و استخوانها نیز آهکی می شوند ، مصرف روزانه ۴-۳ لیوان شیر و سایر لبنیات توسط مادر نقش بسزایی در این امر مهم بازی می کند . البته اگر هم مادر لبنیات را مصرف نکند ، معمولاً برای جنین اتفاقی نمی افتد ، چرا که او کلسیم مورد احتیاج استخوانها و دندانهایش را از کلسیم ذخیره شده در استخوانهای مادر تأمین می کند و احتمال دارد بعد ها مادر دچار پوکی و مشکلات استخوانی شود .
با بزرگ شدن رحم ، احتمالاً متوجه می شوید که مرکز ثقل بدنتان به طرف جلو متمایل شده بنابراین ممکن است با افزایش انحنای کمر ، از کمر درد شکایت داشته باشید ، پس باید مواظب وضعیت بدن خود مخصوصاً موقع نشستن و بلند کردن اشیاء باشید و دستورات زیر را برای رفع کمر درد بکار ببرید :
❀برای مدت زیادی روی پاهایتان نایستید .
❀هنگام ایستادن بهتر است چهار پایۀ کوچکی زیر یک پا بگذارید و مرتب پاها را عوض کنید .
❀از برداشتن اشیاء سنگین خودداری نمایید و توازن بار را در دو دستتان برقرار کنید ( یک بار سنگین را دو قسمت کنید و با دو دست نگه دارید ).
❀کفش پاشنه کوتاه بپوشید .
❀گن یا شکم بند حاملگی در رفع کمر درد ناشی از حاملگی بسیار مؤثر است .
❀با دستور ماما یا پزشکتان ورزش کنید .
❀هنگام بغل کردن کودک سعی کنید بیشتر بنشینید و کمتر بایستید .
❀سعی کنید از یبوست دوری کنید .
❀مصرف استامینیفون ضرری ندارد . اما اگر درد طولانی شد و با وجود دستورات قبلی و یا مصرف استامینیفون فرقی پیدا نشد حتماً به ماما یا پزشکتان مراجعه کنید .
❀هنگام خوابیدن روی پهلوی چپتان بخوابید ( باعث افزایش جریان خون به رحم می شود ) و پاهایتان را خم کنید . یک بالش پشت کمرتان ، یکی بین پاهایتان و یکی هم زیر شکمتان قرار دهید . این حالت در رفع کمر درد بسیار مؤثر است .
❀کمپرس گرم و یا حوله گرم روی کمرتان قرار دهید ( البته مواظب باشید دمای آن خیلی بالا نباشد و یا مدت استفاده طولانی نشود چون می تواند باعث برخی ناهنجاریهای جنینی شود ) .
❀مصرف کلسیم را فراموش نکنید . کمبود کلسیم می تواند باعث گرفتگی عضلات شود .
❀به صورت چهار دست و پا قرار گیرید ( زانوها و دستها روی زمین ) ، سعی کنید سر و لگنتان در یک محور باشند وسط کمرتان را به طرف بالا بلند کنید و انحنا دهید . سپس به آرامی آنرا پایین بیاورید تا صاف شود . با بلند کردن انحناء کمر سرتان را به پایین رها کنید سپس هنگامی که کمرتان را صاف می نمایید سرتان را نیز بالا بیاورید .
❀هنگامی که از روی زمین می خواهید چیزی را بلند کنید ، به صورت سر پا بنشینید و آنرا بلند کنید نه آنکه روی کمرتان خم شوید .
در این حین پاهای شما هم ممکن است دچار مشکل شوند ، هر چه باشد آنها هستند که افزایش وزن شما ، جنین در حال رشد و طرز راه رفتن جدیدتان ( که گاهی خنده دار هم می شود ) را تحمل می کنند . برای آسایش بیشتر پاها در حاملگی بهتر است نکات زیر را رعایت کنید :
❀از پوشیدن شلوارهای رکابدار اجتناب کنید ( ورم ممکن است باعث فرو رفتن رکاب به کف پاهایتان شود و باعث تحریک گردد ) .
❀کفش هایی بپوشید که کاملاً اندازه و راحت هستند .
❀کفشهایتان را چند بار در روز عوض کنید .
❀کمی ورزش کنید
❀پاهایتان را مدتی بالا نگه دارید .
❀هرگاه فرصت دارید ، کفشهایتان را در آورید و انگشتان پاهایتان را تکان دهید تا جریان خون پاها افزایش یابد .
❀از ایستادن برای مدت طولانی جداً خودداری کنید .
❀بهترین کفش برای خانم های باردار دارای پاشنۀ ۲ سانتیمتر هستند . گودی پا را به خوبی پر می کنند و بند و سگک قابل تغییر دارند .
یکی از علایم ناراحت کننده در برخی از خانم های حامله سوزش و درد مچ دست و انگشتان می باشد . حدود ۲۵ درصد از زنان حامله از چنین مشکلی شکایت دارند و معمولاً با حرکات تکراری دست به وجود می آید . در طی حاملگی تغییرات هورمونی و افزایش وزن می تواند عصبی را که به شصت و سه انگشت اوّل می رود تحریک کند و سوزش و درد در آنها به وجود آورد . افرادی که ماشین نویسی می کنند و یا بیشتر رانندگی می کنند و یا هر کاری که بیشتر با دستهایشان ارتباط دارد انجام می دهند ، بیشتر در معرض چنین حالتی قرار دارند . برای کاهش و یا از بین بردن چنین علائمی بهتر است به نکات زیر توجه شود :
❀وضعیت نشستن و یا ایستادن مناسبی را حفظ کنید .
❀در بین کارها استراحت کافی داشته باشید ، دستهایتان را به طرف جلو بکشید ، آنها را باز کنید و سپس مشت کنید و به طرف بالا ببرید و به آرامی مشتتان را بچرخانید .
❀از خم نگه داشتن مچتان به مدت طولانی جلوگیری کنید ( مثلاً دستتان را برای مدت زیادی زیر چانه تان تکیه ندهید و یا زیر بالش خم نکنید و از این قبیل مسائل ) .
در صورتی که این نکات به شما کمکی نکرد ، حتماً به ماما یا پزشکتان اطلاع دهید ، ممکن است برای دست شما آتل تجویز کند و یا ممکن است احتیاج به فیزیوتراپی داشته باشید .
از سه ماهۀ دوم حاملگی ، برخی از خانمها متوجه افزایش ترشحات واژینال یا رحمی می شوند . تغییر اسیدیتۀ واژن در حاملگی ، بروز بیماریهای قارچی واژن را تشدید می کند . شستشو با کمی جوش شیرین در آب می تواند تا حدودی آنرا بهبود بخشد . رعایت بهداشت ، خشک نگه داشتن لباس زیر ، تعویض روزانۀ آن ، شستشوی مرتب لباس زیر و خشک کردن ان در معرض آفتاب بسیار اهمیت دارد . با وجود همۀ این مسائل ، در صورتی که برای شما چنین مشکلی پیش آمد حتماً به ماما یا پزشکتان مرتجعه نمایید تا آنرا درمان کند .
برخی خانم های باردار از گرفتگی ماهیچۀ ساق پا مخصوصاً در شب شکایت دارند . این حالت تا حدودی طبیعی است ولی حتماً آنرا به ماما یا پزشکتان اطلاع دهید تا در صورت لزوم درمان کند . قبلاً گرفتگی پا را فقط به کمبود کلسیم نسبت میدادند ولی تحقیقات جدید کمبود منیزیم را نیز مؤثر می دانند . معمولاً با مصرف تقویتهای دوران بارداری مقدار مورد نیازتان تأمین می شود .
سعی کنید شصت پاهایتان را به طرف جلو خیلی نکشید ( به حالت اشاره ) و قبل از خوابیدن مدتی پاهایتان را صاف و کشیده قرار دهید . در صورتی که انقباض در عضلات پاهایتان رخ داد با ماساژ دادن و یا گشیدن حوله گرم بر روی آن از شدت انقباض بکاهید . ایستادن بر روی یک سطح سرد هم گاهی مؤثر واقع می شود البته درد مدام ساق پا ، مخصوصاً اگر همراه با واریس باشد مسألۀجدی است و حتی می تواند خطرناک باشد . در صورت بروز چنین حالتی به هیچ وجه نباید آنرا ماساژ دهید چرا که می تواند باعث عبور لخته خون گردد . حتماً چنین وضعیتی را به ماما یا پزشکتان گزارش دهید .
برخی خانمهای باردار از گرفتگی گوشها و احتقان و پر خونی بینی و حتی خون دماغ شدن مکرر شکایت دارند باید بدانید که این مسأله هم طبیعی است ( البته بیشتر در زمستان رخ می دهد ) در صورتی که این مشکل برای شما بروز کرد مطوئن باشید آب وو مایعات کافی دریافت می کنید . سعی کنید هوای خانه را مرطوب نگه دارید ( از بخور استفاده کنید ) ، می توانید داخل بینی تان را با کمی وازلین چرب کنید و میوه های غنی از ویتامین C مصرف کنید مصرف لبنیات در این مواقع شرایط را بدتر می کند .
بنابراین مصرف آنها را محدود کنید و کلسیم مورد نیازتان را از سایر منابع تأمین نمایید مانند بادام ، کنجد و روغن آن ، فندق و … می توانید حوله ای را با آب گرم مرطوب کنید و روی بینی ، گونه و پیشانی خود قرار دهید . با این که این درد امری طبیعی است ، با این حال آنرا به ماما یا پزشکتان اطلاع دهید .
تعدادی از خانم های حامله ( مخصوصاً شکم اوّلها ) از درد زیر دل و ناحیۀ تناسلی شکایت دارند . این درد به علت کشیدگی رباطهایی است که رحم را نگه می دارند و همچنین آماده شدن استخوانهای تناسلی یا شرمگاهی برای زایمان . اما با این حال در صورت بروز چنین دردهایی حتماً به ماما یا پزشکتان مراجعه نمایید ، چرا که ممکن است علامت مسائل خطرناکی مانند حاملگی خارج رحمی ، انقباضات زایمانی ، آپاندیسیت ، کیستهای تخمدانی ، التهاب لگنی و … باشد .
تغییرات مربوط به جنین
ماه چهارم : آغاز رویش مو
رشد قفسه سینه در این ماه چشمگیر است و سر جنین نسبت به بالا تنه کوچک و بی قواره بنظر می رسد . پوست جنین بعلت نازکی بیش از حد ، تمام مویرگها را به نمایش میگذارد ، جریان خون با شدت در بدن جنین در حرکت است . روی پوست را پوششی از پرزهای نازک فرا میگیرد . غدد چربی و عرق شروع بکار می کنند . طپش قلب جنین شدید است و دو برابر طپش قلب مادر می باشد . کبد همراه با سایر قسمت های گوارشی کار خود را آغاز می کند و اولین موها روی جمجمه پدیدار می شوند .
طول جنین ۵/۱۶ سانتیمتر و وزن آن ۱۴۴ گرم است . در اواخر این ماه گاهی مادر احساس تپش ضعیفی مینماید ولی معمولاً این تپش تا ماه پنجم محسوس نیست .
ماه پنجم : حرکت احساس می شود
ماه پنجم برای مادر خاطره مخصوصی به همراه دارد . در این ماهاست که او زندگی جنین را در بطن خود حس می کند . حرکت طفل گاهی در ابتدای ماه پنجم حاملگی و گاهی در اواسط آن انجام می گیرد . در ابتدا تکان ها بسیار نرم و محتاطانه می باشند ولی پس از مدتی بصورت تکان دادن دست و یا پا کاملاً محسوس می شوند .
در این ماه ، پوست طفل همچنان چروکیده است زیرا هنوز از وجود چربی در زیر پوست خبری نمی باشد . موهای زیادتری روی جمجمه به چشم میخورد . ناخن ها در بالای انگشتان پدیدار می شوند . در انتهای بیستمین هفته بارداری ، جنین قادر است صداهای شدید را بشنود . همانطور که میدانید دنیای جنین در دوران بارداری را میتوان به دنیای صدا تشبیه کرد ، در این دوران دائماً جنین صدای طپش قلب مادر ، صدای خود مادر ، صدای پدر و بسیاری از صداهای دیگر را می شنود ، البته شنیدن این صداها بعد از گذشتن از مایع رحمی که جنین در آن شناور است به اصطلاح تصفیه شده و از شدت آن کاسته شده و سپس به سمع جنین می رسد . اهمیت این صداها به حدی است که مثلاً برای آرامش طفل زود رس ، ضبط صدای طپش قلب مادر را پخش می کنند با شناسائی آن آرام می گیرد .
همچنین در این ماه رشد شش ها قابل ملاحظه است ولی آنقدر کارآیی ندارد در صورت تولد طفل را زنده نگاهدارد .
اندازه جنین حالا ۲۵ سانتیمتر است ، یعنی صد برابر اندازۀ او در چهار ماهگی . مهمترین دوران رشد قد کودک در ماه پنجم حاملگی پایان می پذیرد . از این ماه قد او تا هنگام تولد فقط دو برابر خواهد شد . ولی برعکس وزن او که ۵۰۰ گرم می باشد تا هنگام تولد ۳ کیلو و ۳۰۰ گرم بطور متوسط بالغ می شود .
ماه ششم : ماه عضلات
در این ماه بیشترین تلاش طفل روی عضلاتش انجام میگیرد و بهمین جهت حرکت های بیشتری نیز در بطن مادر خواهد داشت .رشد مغز در این ماه قابل توجه است . خطوط چهره ظرافت بیشتری می یابند ، ابروها کاملاً مشخص می شوند ، بینی به خود شکل می گیرد ، گوشها بزرگتر میشوند و گردن با سر تمایز بیشتری می یابد . طفل می خوابد و بیدار می شود . قد جنین ۳۱ سانتی متر و وزنش ۱ کیلو بالغ می شود . او حالا برای زندگی مجهز است ولی اگر بدنیا بیاید شانس زنده ماندنش کم است .
معاینات ماهیانه
در این ملاقات ها احتمالاً باید انتظار موارد زیر را داشته باشید :
❀کنترل صدای قلب جنین ، در حوالی بیستمین هفته ، قلب طفل با دستگاه استتوسکوپ قابل شنیدن می شود . در صورتی که ماما یا پزشک مجهز به دستگاه سونیکید باشد می تواند در ۴ ماهگی صدای قلب جنین را بشنود ( در برخی موارد حتی ۳ ماهگی ) و البته شما و همسرتان هم می توانید بشنوید و اوّلین صدای قلب او را حتی ضبط کنید .
❀بررسی آزمایش خون و ادرار ، کنترل فشار خون و وزن ( افزایش متوسط وزن در این سه ماهه حدود ۶ کیلوگرم است ) . او همچنین قادر است بوسیله اندازه گیری هورمونها از سلامت جنین اطلاع حاصل کند .
❀پزشک در این ماه به معاینه زن باردار می پردازد تا از رشد متناسب رحم مطمئن شود . با لمس شکم پزشک مادر ، پزشک محل سر ، شانه و پشت جنین را معین می کند .
آیا زنان باردار می توانند در طول بارداری رژیم بگیرند؟
|
|||
دوران بارداری زمان مناسبی برای رژیم غذایی نیست. کاملا نرمال و طبیعی است که در طول بارداری حدود یک کیلو و ۲۰۰ تا یک کیلوم و ۵۰۰ گرم اضافه وزن داشته باشید. اگر اضافه وزن دارید، باید سعی کنید پس از بارداری این وزن را کاهش دهید. برای افرادی که بیش از اندازه چاق و به نوعی می توان گفت بیمار هستند توصیه می کنیم در طول بارداری بیش از ۷۰۰ گرم اضافه وزن نداشته باشند.
|
|||
مکمل های ضروری در دوران بارداری
اولین مراجعه زنان به مشاور را سه ماه قبل از اقدام برای بارداری میباشدو هر زوجی که تصمیم به بچهدار شدن دارد باید حداقل سه ماه قبل به یک ماما یا مرکز درمانی مراجعه کند تا از نظر بیماریها و میزان آمادگی بدن کنترل شود، همچنین مصرف قرص اسید فولیک از سه ماه پیش از اقدام به بارداری برای پیشگیری از بروز مشکلات عصبی در جنین ضروری است که این بررسی تا یک سال اعتبار دارد.
مادران میتوانند بعد از تشکیل نطفه و با خبر شدن از بارداری خود در صورتی که درد، خونریزی یا بیماری زمینهای اولیه ندارند در سه ماه اول و تا هفته 28، هرماه یک مرتبه جهت معاینه و اطلاع از وضعیت جنین مراجعه کنند. بعد از هفته 28 تا 36، هر دو هفته یک مرتبه مراجعه داشته باشند و پس از آن بهتر است تا پایان بارداری هر هفته ویزیت شوند.
در سه ماه نخست بارداری پس از تشکیل پرونده بارداری، برای هر خانم یکسری آزمایشات و چکاپ کلی در نظر گرفته میشود تا سطح مواد معدنی بدن تعیین شود و اگر مشکلاتی چون بالا بودن قند، چربی، ذخیره آهن بدن و مانند آن وجود داشت، مراقبتهای خاص آغاز شود.اسید فولیک تا پایان بارداری باید استفاده شود و از هفته شانزدهم هم قرص آهن تا چند ماه بعد از زایمان تجویز میشود. یک مادر باردار جز این دو، نیاز دارویی دیگری ندارد و اگر کلسیم مصرف نمیکند یا کم مصرف میکند باید قرص کلسیم نیز دریافت کند. انواع و اقسام مکملها و امگا 3 که امروزه شایع شده است، واقعا علمی نیست و به همه توصیه نمیشود و تنها برای کسانی که گیاهخوارند یا توانایی هضم برخی مواد مثل شیر را ندارند تجویز میشود.
ادامه روابط زناشویی مگر در موارد خونریزی یا تهدید به زایمان زودرس هیچ منعی ندارد و زن و شوهر از این بابت نگران نباشند.
در دوران بارداری این کارها را نکنید و این غذاها را نخورید
بارداری از مهم ترین مراحل زندگی یک زن است و سلامت او و فرزندش به چگونگی طی شدن آن بستگی دارد بنابراین هر زنی باید قبل از باردارشدن به پزشک مراجعه کند تا بایدها و نبایدهای این دوران را یاد بگیرد...
قطعا بارها شنیده اید که خانم ها باید قبل از باردارشدن از نظر کم خونی آزمایش بدهند، واکسن بزنند، مصرف قرص اسیدفولیک را شروع کنند و... اما شاید کمتر در مورد کارهای خطرناک و ممنوع در این دوران صحبت شده باشد. این هفته به مهم ترین موارد ممنوعه بارداری اشاره می کنیم.
۱. سیگار کشیدن
بسیاری از خانم هایی که حتی تفننی سیگار یا قلیان می کشند، می گویند وقتی باردار شویم سیگارمان را ترک خواهیم کرد در حالی که ترک یکباره این عادت سخت است و زمان زیادی طول می کشد تا سموم ناشی از استعمال دخانیات از بدن پاک شود. قطعا هر چه این سموم در بدن مادر بیشتر باشد، عوارض جبران ناپذیرتری بر جنین خواهد داشت.
۲. رژیم گرفتن
ممکن است خانمی دچار اضافه وزن، چاقی یا حتی کمبود وزن و سوءتغذیه باشد ولی برطرف کردن این مشکل ها هنگام بارداری کار اشتباهی است، بنابراین اگر چاق هستید یا اضافه وزن دارید یا از سوءتغذیه رنج می برید، قبل از باردار شدن به متخصص تغذیه مراجعه کنید و با درمان مناسب و وزن متعادل وارد این مرحله حساس شوید تا جنینتان دچار کم وزنی یا وزن زیاد نشود.
۳. قطع خودسرانه دارو
خانم های زیادی به بیماری های زمینه ای مثل بیماری های روماتولوژی، دیابت، فشارخون و... مبتلا هستند و از داروهای مختلفی استفاده می کنند اما برخی از آنها وقتی می خواهند باردار شوند یا متوجه بارداری می شوند، داروهایشان را خودسرانه و یکباره قطع می کنند تا عوارض ناشی از مصرف دارو روی جنینشان تاثیر نگذارد! در حالی که قطع خودسرانه این داروها عوارض بدتر و شدیدتری برای مادر و جنین خواهد داشت. اگر بیماری خاصی دارید و دارو مصرف می کنید، قبل از باردار شدن به پزشک مراجعه کنید و به صلاحدید او از داروهای کم ضررتر یا با دوزهای مناسب تر استفاده کنید.
۴. خوردن غذاهای مانده و فست فود
در دوره بارداری خلق و خوی مادر باردار تغییر می کند و حتی به سمت افسردگی پیش می رود. در این حالت شاید پخت و پز و تهیه غذای مناسب برای بسیاری از خانم ها سخت باشد. به همین دلیل مصرف انواع فست فود یا غذاهای مانده یا فریزی افزایش می یابد. مصرف این قبیل غذاها در دوره بارداری به دلیل نمک زیاد، مواد نگهدارنده و کالری بالا مناسب نیست. بدن یک زن باردار به انواع غذاهای تازه و مقوی، انواع میوه ها و سبزی ها
و به طور کلی تمام موادمغذی موجود در هرم غذایی نیاز دارد بنابراین سعی کنید با کمک گرفتن از اطرافیان به اندازه موردنیاز و نه بیشتر، غذاهای خوب و سالم تهیه کنید و بخورید.
۵. ماندن در محیط های گرم
از قرار گرفتن در محیط های بسیار گرم مثل محیط سونا، سولاریوم، نشستن طولانی مدت در حمام یا زیر نور آفتاب خودداری کنید. گرم شدن زیاد بدن به خصوص در ۳ ماهه اول تاثیر منفی روی جنین می گذارد و به اصلاح تراتوژن است. حتی اگر خانم بارداری سرما بخورد و تب بالا داشته باشد، باید هر چه سریع تر تب او را پایین آورد تا جنین دچار مشکل نشود.
۶. بی تحرکی طولانی مدت
بسیاری از خانم ها به خصوص کسانی که دچار لکه بینی هستند یا در بارداری های قبلی مشکل داشته اند، بر این باورند که باید در دوران بارداری استراحت طولانی مدت یا حتی استراحت مطلق داشته باشند اما اصلا این طور نیست و مطالعات نشان می دهند استراحت مطلق یا طولانی مدت می تواند حتی باعث مرگ مادر باردار شود زیرا فرآیند بارداری، بدن خانم ها را مستعد افزایش احتمال انعقاد خون می کند؛ به عبارتی خون خانم باردار به دلیل هورمون هایی که در بدن ترشح می شود، غلیظ می شود و بی تحرکی می تواند این غلظت را افزایش دهد. لخته شدن خون، عارضه فوق العاده خطرناکی است . خطر لخته شدن خون در ۳ ماهه سوم بارداری به دلیل بزرگ شدن شکم و فشار روی لگن تشدید می شود. خطر انعقاد پذیری خون حتی در هفته های اول پس از زایمان نیز همچنان تهدید کننده است بنابراین خانم باردار حتی پس از زایمان نیز باید از خوابیدن و استراحت طولانی مدت در بستر خودداری کند. اگر خانمی به دلایلی مجبور به استراحت مطلق طولانی مدت باشد، باید با تجویز پزشک داروهای ضدانعقادی بخورد.
۷. دست زدن به خاک
مهم ترین انگلی که می تواند از راه خاک خانم باردار را آلوده کند، توکسوپلاسموز است که بیشتر در مدفوع گربه وجود دارد. آزمایش هایی که از خانم های باردار گرفته می شود، نشان می دهد متاسفانه خیلی از خانم ها به این انگل آلوده اند. برای پیشگیری از این عفونت سعی کنید با دستکش میوه و سبزی ها را بشویید، از خوردن گوشت نیم پز یا گوشتی که به خوبی مغزپخت نشده است، به خصوص گوشت های کبابی بپرهیزید زیرا ممکن است این انگل در گوشت هم وجود داشته باشد.
۸. مصرف تخم مرغ خام
برخی خانم های باردار برای تقویت بدنشان از زرده تخم مرغ خام استفاده می کنند؛ مثلا زرده را جدا می کنند داخل شیر می ریزند یا موادی به آن زده و آن را طعم دار می کنند و می خورند اما این کار خطرناک است. تخم مرغ نپخته یا گوشت مرغی که خوب پخته نشده باشد، به خصوص جوجه کباب، حاوی میکروبی به نام سالمونلا هستند. این میکروب برای خود مرغ فلور طبیعی محسوب می شود و برایش مضر نیست ولی برای انسان به خصوص خانم باردار خطرناک است. حتی توصیه می شود از خوردن تخم مرغ عسلی یا نیمرویی که زرده آن پخته و سفت نشده است، خودداری کنید. همچنین باید از مصرف تمام موادی که تخم مرغ خام در آن به کار رفته مثل سس مایونز هم اجتناب کرد.
۹. افراط در مصرف شیرینی
ما ایرانی ها شکر فراوانی در رژیم غذایی مان داریم. از طرفی خانم های باردار به دلیل ترشح هورمون های متعدد، در مرز ابتلا به دیابت قرار دارند بنابراین توصیه می شود خوردن مواد شیرین به خصوص انواع شیرینی ها، نوشابه های گازدار و... را محدود کنید.
۱۰. مصرف دمنوش ها و گیاهان دارویی
از آنجا که مصرف داروها در دوران بارداری محدود می شود، خانم ها بیشتر سراغ دمنوش ها و گیاهان دارویی می روند. مصرف برخی گیاهان دارویی در دوران بارداری ممنوع است و حتی می تواند باعث سقط جنین شود بنابراین از مصرف گیاهان دارویی یا انواع دمنوش ها خودداری کنید. قبل از استفاده از هر ماده ای حتما نظر پزشکتان را بپرسید.
۱۱. تحمل گرسنگی
گرسنگی طولانی مدت باعث تولید ماده ای به نام کتون یا استون در بدن می شود. این ماده به خصوص در ۳ ماهه اول بارداری اثر سوئی روی مغز جنین می گذارد.
به همین دلیل خانم های باردار باید سعی کنند حتی در حالت ویار و تهوع گرسنه نمانند و از وعده های کوچک غذا یا انواع میوه و بیسکویت در فواصل کوتاه استفاده و از تولید کتون در بدنشان جلوگیری کنند.
۱۲. مصرف جگر
جگر حاوی مقدار زیادی ویتامینA است و خیلی ها گمان می کنند مصرف آن در دوران بارداری ضروری است اما ویتامینA یک ویتامین محلول در چربی است و در کره و تمام چربی ها و روغن هایی که برای پخت و پز استفاده می کنیم، وجود دارد. از طرفی مقدار زیاد ویتامینA از بدن خوب دفع نمی شود. تجمع این ویتامین می تواند برای جنین خطرناک باشد. به همین دلیل مصرف جگر به خانم های باردار توصیه نمی شود.
۱۳. مصرف ماهی های اقیانوسی
ماهی های اقیانوسی به دلیل وجود آلودگی های حاصل از نفت کش ها در آب عمدتا به جیوه آلوده هستند. مصرف این ماهی ها باعث تجمع جیوه در بدن می شود و برای جنین مضر است. سعی کنید از ماهی های پرورشی یا ماهی هایی که از رودخانه ها صید می شوند، استفاده و خوردن انواع ماهی و میگوهای اقیانوسی را ترک کنید.
۱۴. مداخله در اقدامات طبی
متاسفانه برخی خانم ها مدام در کار پزشکی مداخله و مثلا نوع زایمان را خودشان تعیین می کنند، به زور درخواست سونوگرافی دارند، حتی روز تولد نوزادشان را انتخاب می کنند و... اما پزشک صلاح شما را در زمینه سلامت تان بهتر از خودتان می داند بنابراین در کارهای پزشکی مداخله نکنید و کار ر ابه کاردان بسپارید.
رنامه غذایی مناسب برای زنان باردار کارمند
برنامه غذایی در زمان بارداری باید به گونه ای باشد که علاوه بر نیازهای مادر، نیاز جنین را هم تامین کند. زنان باردار باید در زمان مناسب از مواد غذایی ضروری استفاده کنند.
به نقل از سایت «هلث نیوز» این که چرا باید زنان باردار در فاصله های کوتاه چیزی بخورند، ۲ علت دارد. اولاً این که در زمان بارداری عملکرد سیستم گوارشی کند می شود . دوم این که در مراحل بعدی بارداری، رحم به سمت معده کشیده می شود و در نتیجه نمی توان یک وعده غذای کامل را یکجا خورد. برای زنان باردار خانه دار، رعایت این رژیم غذایی دشوار نیست اما زنان کارمند به سختی می توانند این برنامه غذایی را رعایت کنند. راه حل این مشکل به همراه داشتن مواد غذایی مناسب است.
۲ تا۳ نوع میوه از جمله سیب، موز و گلابی که نیاز به قاچ کردن ندارد، با خود به محل کار ببرید. آب میوه یا سبزیجات طبیعی نیز برای زن باردار مفید است. نوشیدن آب هر یک ساعت ضروری است تا بدن دچار کمبود آب نشود. میوه های خشک نیز جزو تنقلات سالم و انرژی زاست و به آسانی قابل حمل است.
تغذیه و موادغذایی که با کم خونی دوران بارداری مقابله می کند
در صورت ابتلا به کم خونی، تعداد گلبول های قرمز کاهش پیدا می کند؛ از این رو درمان کم خونی به ویژه در دوران بارداری از اهمیت بسیاری برخوردار است. کمبود آهن، فولات و ویتامین B۱۲ از علل عمده کم خونی در دوران بارداری است که کمبود آهن شایع ترین آن هاست.
|
|||
تغذیه و رژیم غذایی مادران باردار در سه ماهه اول حاملگی
تغذیه خانم های باردار در سه ماهه نخست بارداری خیلی مهم است. پزشکان می گویند یک بارداری خوب به وضعیت تغذیه ای قبل از بارداری نیز وابسته است و بهترین راه برای چک کردن این مساله، توجه به نمایه بدنی خانم ها قبل از بارداری و هنگام بارداری است....
حتی این موضوع که بگوییم یک خانم در طول بارداری باید تا چه حدی وزن اضافه کند، به نمایه بدنی او بستگی دارد؛ یعنی وضعیت ذخیره ای بدن ما قبل از بارداری تعیین می کند که تا چه حدی می توانیم اضافه وزن پیدا کنیم و با چه سرمایه ای باید بارداری خود را شروع کنیم.
▪ با شروع بارداری باید چه تغییراتی در رژیم غذایی مان بدهیم؟
ـ ببینید؛ نمایه توده بدنی یکی از معیارهایی است که نشان می دهد یک خانم باردار به چه مراقبت هایی نیاز دارد. اگر با شروع بارداری مصرف وعده های منظم غذایی به تهوع یا ناراحتی های گوارشی منجر شود، شکستن این وعده ها و تقسیم کردن آن به ۵ تا ۶ وعده کوچک و سبک خیلی کمک می کند که مشکلات کاهش یابد! ما معمولا با شروع بارداری، به ویژه اگر تهوع وجود داشته باشد، مصرف وعده های کوچک را هر ۲ تا ۳ ساعت یک بار، به نحوی که در هر وعده از گروه های غذایی متنوع استفاده شود و در ضمن، از مواد غذایی سرخ شده یا پرادویه زیاد استفاده نشود؛ توصیه می کنیم. گرسنه ماندن طولانی طبیعتا خوب نیست. در عین حال چون هم زمان با حالت تهوع، خانم ها یبوست هم دارند، بهتر است از غذاهای فیبرداری مثل نان های سبوس دار (سنگک، بربری، نان جو و نان گندم قهوه ای)، میوه و سبزی به میزان فراوان استفاده کنند.
▪ در سه ماهه نخست بارداری به همه گروه های غذایی پنج گانه نیاز داریم؟
طبیعتا در ماه های اول که ماه های تشکیل لقاح و رشد اولیه جنین است، خیلی مهم است که نیازهای زن باردار به اندازه کافی تامین شود و در عین حال نیازهای جنین هم برآورده شود؛ یعنی مهم است که خانم باردار از تمام گروه های غذایی استفاده کند و به درستی با مشکلاتی که در این دوره موجود است (تهوع صبحگاهی، یبوست، ترش کردن و سوزش سردل) برخورد کند. . وقتی خانمی متوجه می شود باردار است یا حتی قبل از آن، وقتی تصمیم می گیرد باردار شود؛ باید با مراجعه به یک متخصص وضعیت آهن و کم خونی، کم وزنی یا اضافه وزن خود را چک کرده و درمان کند و با یک برنامه غذایی خوب زمینه سلامت خودش و جنین اش را فراهم آورد. تاکید می کنیم که مصرف تمامی گروه های غذایی (نان و غلات، میوه و سبزی، گوشت، حبوبات و تخم مرغ، لبنیات و حتی چربی ها) در ۳ ماهه نخست بارداری ضروری است. از میان این گروه ها که باید به میزان متعادل مصرف شوند، مصرف پروتئین و ویتامین ها و املاح به ویژه در صورت کمبود آهن در بدن خانم باردار بسیار بااهمیت است. بهتر است خانم های باردار، مصرف نوشیدنی های کافئین داری مثل چای و قهوه یا شکلات را کاهش دهند و مواد قندی ساده ای مثل شیرینی را هم کمتر مصرف کنند تا جلوی اشتهای شان با خوردن غذاهای غیرمغذی گرفته نشود.
▪ تا چه محدوده ای وزن گرفتن طبیعی است؟
یک تا دو کیلوگرم اضافه کردن وزن در سه ماهه اول بارداری طبیعی است؛ یعنی برای افرادی که نمایه بدنی آنها بین ۲۶ و 19/8 تا ۲۵ است، اضافه کردن 1/5 کیلوگرم مناسب است اما برای افرادی که نمایه بدنی آنها پایین تر از19/8 است ۲ تا 2/5 کیلوگرم اضافه شدن وزن توصیه می شود. برای افراد چاقی که نمایه بدنی شان بین ۲۵ تا ۳۰ است اضافه وزن باید زیر یک کیلوگرم باشد. کاهش وزن در این دوران طبیعی نبوده و در صورت رخ دادن چنین مساله ای باید علت آن را یافت. گاهی توقف افزایش وزن پیش می آید که خیلی مهم نیست و در ماه های بعدی جبران می شود اما کاهش وزن به هیچ وجه طبیعی نخواهد بود و باید آن را جدی گرفت.
▪ اگر خانمی سیگار بکشد، آیا می تواند به این عادت خودش در دوران بارداری نیز ادامه بدهد؟
ـ نه! این خانم ها چند ماه قبل از بارداری باید سیگار را ترک کنند. این کار خیلی کمک می کند که آنها مشکلات کمتری در طول بارداری پیدا کنند. بارداری عملی با تصمیم گیری قبلی است. زنان ما که امروزه آگاه تر از گذشته هستند، باید قبل از بارداری برای بدن خود برنامه ریزی کنند، وزن شان را تنظیم کنند، نوع تغذیه خود را اصلاح کنند و اگر احیانا سیگاری هستند، باید سیگار را قبل از بارداری کنار بگذارند تا بدن پاک سازی شده و آماده برای یک فرآیند جدی شود. مطالعات مختلف نشان داده که حتی مصرف اندک سیگار، الکل، مواد مخدر و برخی داروها می تواند آثار سوء بر جنین گذاشته و سبب بروز اختلالات شکل گیری و تکاملی در جنین شود. به سیگاری ها توصیه می کنم میوه و سبزی و ویتامین C بیشتری مصرف کنند تا حمایت های آنتی اکسیدانی بدن شان افزایش یابد اما در خانم باردار به هر حال غلظتی که از مواد نیکوتینی در خون اش است شاید برای خود فرد مهم نباشد اما برای جنین که موجودی بسیار کوچک است، این غلظت بسیار بالا و مسموم کننده به حساب می آید.
▪ آیا نوع تغذیه بر جنس جنین تأثیری خواهد گذاشت؟
ـ ببینید؛ این بحث وجود دارد که میزان اسیدیته یا قلیایی بودن غذا که بر اسیدیته یا قلیایی بودن مجرای تناسلی اثر می گذارد، در زمان لقاح می تواند بر جنسیت جنین تاثیر بگذارد. در واقع گفته می شود اگر در زمان لقاح بتوان نوع قلیایی بودن یا اسیدیته بودن غذای فرد را کنترل کرد، می توان در انتخاب جنسیت جنین دخالت کرد. اما باید گفت این روش گرچه صددرصد موفقیت آمیز نیست اما می تواند کمک کننده باشد. انواع گوشت سفید، میوه و سبزیجات موجب اسیدی شدن می شود اما گوشت قرمز، لبنیات و آجیل قلیایی شدن را به همراه دارند. این در حالی است که اسیدیته احتمال بروز جنسیت مونث و قلیایی بودن زمینه جنسیت مذکر را فراهم خواهد آورد. برخی افراد سعی می کنند با نوع ویار یک خانم باردار جنسیت فرزند او را پیش بینی کنند اما باید بگویم این موضوع از نظر علمی ثابت نشده و مثال های نقض آن زیاد بوده است.